Povodom

Čerupanje glavnog grada: kome je pripalo pravo na pljačku?

Ugrađivanje u izgradnji

Pored Direkcije za gradsko-građevinsko zemljište, glavni grad Beograd ima i dva gradska sekretarijata koji se bave istovetnim poslovima. Zahvaljujući ovako nepreglednoj mreži nadležnosti, naprednjaci uspevaju da svake godine budžet prestonice oštete za nekoliko milijardi dinara. Sada bi trebalo da Direkcija pređe pod direktnu kontrolu gradskog menadžera Gorana Vesića, a ne da je i dalje nadgleda gradsko Veće, kao što je do sada bio slučaj. Time se mogućnosti pljačke uvećavaju.

Igor Milanović

Srpska napredna stranka niti ima kadrove koji su sposobni da vode grad veličine Beograda, niti ima nameru da prestonicom pošteno upravlja. Zbog toga se dešava da se budžet planira „odokativno", a da najvažnije stavke u njemu budu predviđene kao pljačke.

Odbornici opozicije u Gradskoj skupštini su na sednici skupštine od 26. januara 2017. ukazali na planiranu krađu u budžetu koja je više nego evidentna. U Programu uređivanja i dodele građevinskog zemljišta koji je podeljen odbornicima, na strani sedam nalaze se tabele planiranih finansijskih sredstava za naredne tri godine, koja će biti dodeljena Direkciji za građevinsko zemljište. Naime, zakonom je predviđeno da se takvi planovi rade na trogodišnjem nivou, a ne kao ranije samo za narednu godinu.

U 2017. godini biće po ovom planu oko 11 milijardi dinara, tačnije 10.933.000.000 za program Direkcije. Za 2019. godinu planirano je 10.897.000.000 dinara. Ta sredstva odgovaraju planiranom nivou prihoda. Međutim, u 2018. godini dolazi do određene anomalije, jer je predviđeno 13,5 milijardi dinara, odnosno 2,5 milijardi više nego 2017. i 2019. godine.

Odbornici su lako zaključili da je to takozvani predizborni budžet, odnosno poslovi koji će se započeti tokom izbornih kampanja u 2017. godini, ali će na realizaciju, odnosno naplatu, dospeti po okončanju, odnosno u 2018. godini. Tada će, da bi se nabavila potrebna sredstva, tajkunima koji sve ove godine nisu ispunjavali svoje obaveze prema Direkciji za gradsko-građevinsko zemljište, biti ponuđen otpis kamata, ali i dela glavnice, pod uslovom da odmah plate ostatak duga. Radiće se po već često korišćenom sistemu "daj šta daš, ali daj odmah".

Pomenuta Direkcija u Beogradu je zaostatak iz nekih davnih vremena, jer nje više nema u mnogim gradovima Srbije. Postala je nepotrebna svuda, pa i u Beogradu koji, pored nje, u kojoj radi preko 250 ljudi čije se plate isplaćuju iz budžeta, ima još i Sekretarijat za urbanizam i Sekretarijat za investicije koji rade istovetne poslove kao i Direkcija. Na ovaj se način ne samo dupliraju poslovi, već se galamatijasom nadležnosti prikrivaju pljačke koje se sprovode na štetu gradskog budžeta. Iza opstanka Direkcije u ovom pravnom vakuumu stoji gradski menadžer Goran Vesić koji očekuje ličnu finansijsku korist od toga.

Na sednici Skupštine grada održanoj 29. decembra 2016. godine odbornici su dobili dnevni red u kome je 11 tačaka rasprave o budžetu objedinjeno kako bi se skratilo vreme za raspravu o njima. Preko pojedinih stavki se bukvalno preletelo, jer nije bilo više vremena za diskusiju koje je opozicionim odbornicima predsedavajući Nikola Nikodijević dodatno skraćivao svojim stalnim upadicama.

Na ovoj sednici je izglasan budžet u kome je Direkcija ustrojena kao Sekretarijat i tim sredstvima bi upravljalo Gradsko veće, na čelu sa gradonačelnikom, a prihodi Direkcije bi bili i budžetski prihodi grada Beograda, podložni kontroli budžetske inspekcije i odbornika.

Ali, gradski menadžer Goran Vesić kreće u kampanju i traži od Vučića da Direkcija zadrži svoj dosadašnji status, da sredstva ne idu u budžet, pod kontrolom gradske vlade, već da sva sredstva on, kao menadžer, drži pod svojom kontrolom i da tako ima odlučujuću ulogu u njihovom trošenju i pljački. U tome je i uspeo, jer je na sednici gradske skupštine mesec dana kasnije izvršen rebalans budžeta i prihodi grada su umanjeni za prihode koje ostvaruje Dierkcija, u visini oko 11 milijardi dinara. Tim parama sada nekontrolisano raspolaže Goran Vesić, koji namerava da postane gradonačelnik, jer ima veliku količinu koruptivnog novca, koji je izdvojio iz budžeta Beograda.

Po tada važećim izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu trebalo je da se prvo donese rebalans do 1. decembra 2016. godine, da bi se budžet za 2016. godinu uskladio sa izmenama Zakona o budžetskom sistemu, odnosno sa članom 2. tačka 8, gde se Direkcija za gradsko građevinsko zemljište briše kao budžetski korisnik.

U članu 17. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu stoji: "...Jedinice lokalne samouprave su dužne da do 1. decembra 2016. godine usklade odluke o budžetu sa članom 1. stav 1. ovog člana". Umesto da prvo izradi rebalans budžeta za 2016. godinu Skupština grada Beograda je odmah krenula u izglasavanje budžeta za 2017. godinu.

Osim toga, Zakon o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave u članu 77. kaže da Kadrovski plan usvaja jedinica lokalne samouprave istovremeno sa odlukom o njenom budžetu. Istovremeno sa Predlogom budžeta za 2017. godinu, po zakonu koji je donela Skupština Republike Srbije, a predložila Vlada Republike Srbije, lokalna samouprava i Skupština grada si bili dužni da istovremeno sa budžetom usvoje i Kadrovski plan. Njega, međutim, nije bilo uz Predlog budžeta. To je istovremeno bilo i drugo direktno kršenje zakona.

Pregledom izveštaja o ispunjavanju budžeta za 2016. godinu utvrđeno je tada kako je Direkcija za gradsko-građevinsko zemljište faktički u blokadi i to upravo zato što nije urađen rebalans budžeta. Direkcija ne raspolaže sopstvenom mehanizacijom za izvođenje radova, već iste iznajmljuje od drugih preduzeća i plaća sredstvima predviđenim planom budžeta.

Zbog izostanka rebalansa u Direkciji nisu mogle da budu isplaćene plate, niti je uplaćen doprinos u PIO fond za zaposlene. Gradska direkcija za građevinsko zemljište nije bila ni u mogućnosti da isplaćuje prispele obaveze izvođačima građevinskih radova. Faktički je time rad Direkcije bio zaustavljen, a nastali su i dodatni troškovi zbog neispunjenja obaveza prema izvođačima. Račun će, opet, platiti obični građani koji nemaju nikakve veze sa ovim fijaskom gradske uprave.

U Predlogu budžeta za 2017. godinu, koji je na brzinu pravljen i koji su gradski odbornici morali na brzinu da usvoje bili su upisani i doprinosi za uređenje gradskog građevinskog zemljišta u visini od oko 4.000.000.000 dinara, naknada za uređenje gradskog građevinskog zemljišta od oko 1.800.000.000 dinara, kao i zakupnine za građevinsko zemljište nekoliko stotina miliona.

Bili su, dakle, naznačeni predviđeni prihodi, ali nije bilo i planiranih rashoda, jer nije postojao plan i program Direkcije, pošto će o tome "u hodu" odlučivati Vesić shodno proceni kako može više da opljačka.

Odbornik Zoran Alimpić je na pomenutoj sednici gradske skupštine zaključio: „Ovde, u ovogodišnjem budžetu, nema investicija iz programa Direkcije za gradsko građevinsko zemljište. Ovo je program Direkcije koji smo usvajali prošle godine istovremeno sa budžetom. Ovde se nalazi veliki broj projekata koji su započeti, čije je izvođenje planirano da se nastavi u ovoj godini, a nema ih u budžetu za ovu godinu."

Vlast u Beogradu, na čelu sa naprednjačkim kadrovima kupljenih diploma i doktorata, svake godine predlaže nove investicije koje se u budžetu narednih godina više ne spominju, pa tako ostaju započete, ali ne i dovršene. Počne se sa renoviranjem ulice u jednom naselju koji se ne privedu kraju, zatim se sledeće godine započnu radovi na saobraćajnici na nekom drugom mestu i tako oba projekta samo potroše budžetske pare, a da građani od toga nemaju nikakve koristi.

Mnogi građani se još sećaju onog čuvenog Plana razvoja vodovodnog i kanalizacionog sistema od 2016. do 2025. godine, jer je to bila velika predizborna akcija Srpske napredne stranke. Išlo se tada od mesne zajednice do mesne zajednice i obećavalo se ljudima da će da im se graditi kanalizacija. U Programu Direkcije za prošlu godinu su bila predviđena velika sredstva za te investicije. Bila su u programu i u budžetu velika sredstva za te investicije, u budžetu za 2017. ih više nema, jer se sada prednost dala nekim drugim predizbornim projektima. „Drži vodu dok izbori odu", moglo bi se reći. Ova predizborna lakrdija je građane prestonice, međutim, koštala 851 milion dinara za započete radove na vodovodu i čak milijardu i osam stotina miliona dinara za nedovršeni projekat kanalizacione mreže.

Na drugoj strani su gradski oci predvideli 2,5 milijardi dinara budžetske rezerve u 2017, dok je ista stavka 2016. godine, iznosila samo 170 miliona dinara. Rezerva može da se koristi po slobodnom nahođenju gradskih čelnika, odnosno za ono što oni procene da im je od koristi u izbornoj 2017. godini.

A 1. Koga su za milionske sume "ohladile" "Beogradske toplane"

Čitajući Program poslovanja Direkcije za gradsko-građevinsko zemljište, na strani 38 u poglavlju 9 otkriva se kako je ona na dan 1. januara 2017. bila zadužena za iznos od 40 miliona dinara, sa godišnjom kamatom od 3 odsto. Dug je nastao 2016. godine, a zajmodavac je Javno-komunalno preduzeće "Beogradske toplane". Beograđani imaju najlošije, ali zato najskuplje daljinsko grejanje od svih evropskih metropola i iz pomenutog Programa proizilazi da je ono neophodno - istina, ne toliko građanima koliko gradskim funkcionerima koji na ovaj način od već opljačkanog naroda uzimaju još sredstava za finansiranje sopstvenog lopovluka.

JKP „Beogradske toplane" ne razmišlja da smanji cene grejanja koje formira zahvaljujući monopolskom položaju koji uživa, jer se ostvarena dobit koristi za finansiranje gradskih gubitaša, od kojih se novac zatim preliva u džepove političkih moćnika i njihovih saučesnika.