Propadanje

U svetu danas ima 16 spornih teritorija, u Evropi su dve

Sporni, al postoje

Danas u svetu ima 193 priznate države, kao i dve zemlje sa statustom zemlje posmatrača u Ujedinjenim nacijama (Vatikan i Palestina). Na svetu ima oko sedam miljardi ljudi, koji žive na površini od 131,6 miliona km2, ali i pored civilizacijskog iskoraka, ostalo je 16 spornih teritorija. Danas u svetu ima 66 zavisnih teritorija, od čega po devet u Evropi i Africi, tri u Aziji, 19 u Severnoj Americi, tri u Južnoj Americi, 16 u Australiji i Okeaniji i sedam na Antarktiku.U Australiji i Okeaniji ima deset nenaseljenih teritorija, a na osam teritorija na Antarktiku pretenziju ima veliki broj država.

Miodrag K. Skulić

Od 16 spornih teritorija u Evropi su dve: Kosovo i Metohija i Prednjestrovlje. U Aziji: Abhazija, Južna Osetija, Nagorno-Karabah, Palestina, Severni Kipar, Ostrvo Spretli, Parcelansaka ostrva i Tajvan. U Africi: Azavad, Zapadna Sahara, Samalilend. U Severnoj Americi: Vojna baza Gvantanama, Ostrvo Kiperon i Ostrvo Navasa.

PALESTINA - 6.220 km2 i 4.550.368 stanovnika je delimično priznata država na Bliskom istoku. Službeno je nastala unilateralnim usvajanjem dekleracije o nezavisnosti koju su 15. novembra 1988. godine u egzilu u Alžiru donela Palestinska oslobodilačka organizacija i Nacionalno veće Palestine. Međutim, pravni statust priznat im je 29. novembra 2012. godine nakon glasanja u Generalnoj skupštini OUN, kada je Palestini dodeljen status države posmatrača u Ujedinjenim nacijama. Na tom glasanju 138 država je bilo za, devet su bile protiv, uz 41 uzdržan.

SEVERNI KIPAR - 3.355 km2 i 294.906 stanovnika je samoproglašena međunarodno nepriznata država na severnom delu ostrva Kipar, koja je nastala nakon vojne intervencije Turske Republike 1974. godine na međunarodno priznatu državu Kiparsku Republiku. Severni Kipar zauzima oko 1/3 teritorije ostrva Kipar. Na tom ostrvu nalaze se i dve britanske vojne baze Akroditi i Dekelija, kao legitimne britanske prekomorske teritorije ukupne površine 254 km2 na kojoj teritoriji živi sedam hiljada Kiprana i 7,5 hiljada britanskih vojnika, oficira, drugog osoblja i njihovih porodica.

ABHAZIJA - 8.600 km2 242.862 stanovnika. Nezavisnost Republike Abhazija proglašena je nakon raspada Sovjetskog Saveza i rata sa Gruzijom, 26 novembra 1994. godine, a novi ustav je donet 1999. godine. Abhazija je faktički nezavisna država na Kavkazu. Vlasti Abhazije smatraju Abhaziju nezavisnom republikom, dok vlast Gruzije je smatraju autonomnom republikom u sastavu Gruzije i osporavaju joj nezavidsnost. Posle rata u Južnoj Osetiji 2008. godine nezavisnost Abhazije priznalo je sedam država: Ruska Federacija, Nikaragva, Venecuela, Sirija, Nauru, Vanuatu i Tuvalu.

Gruzija i Abhazija ratovale su 1992 do 1993. godine, a nakon toga sukobi su se dogodili i 1998. godine.

U srednjem veku Abhazija je bila nezavisna kraljevina, a kasnije nezavisna kneževina. Od 1921 do 1931. godine postojala je kao Socijalistička Sovjetska Republika Abhazija, a od 1931. godine njen status je degradiran na nivo Autonomne socijalističke republike i ona tada ulazi u sastav Gruzije SSR. Godine 1989 nezavisnost od Gruzije su proglasile i Abhazija i Južna Osetija. U Abhaziji žive Abhazi 50,8%, Gruzini 19,3%, Jermeni 17,4%, Rusi 9,2% ...

JUŽNA OSETIJA - 3.900 km2 70.000 stanovnika Definitivno je nezavisna država na Kavkazu, odcepljena od Gruzije. Vlast Južne Osetije smatra Južnu Osetiju nezavisnom republikom, dok vlast Gruzije smatra ovu teritoiriju u sastavu Gruzije. Priznata je od pet suverenih država: Ruske Federacije, Nikaragve, Veneciele, Nauru i Tuvalu, dok je međunarodne organizacije: UN, OEBS i EU smatraju delom Gruzije.

PREDNJESTROVLJE - 3.500 km2 530.000 stanovnika. Zvanično Prednjestrovska Moldavska Republika je nepriznata država, deo Moldavije, koja se od nje otcepila, ali je moldavske vlasti smatraju pobunjenom pokrajinom u sastavu Moldavije. Tu svoju nezavisnost Prednjestrovlje zasniva od 2 septembra 1990. godine. Ovde živi 32,1 odsto Moldavaca, 30,4 odsto Rusa, 28,8 odsto Ukrajinaca, 2,5 odsto Bugara...

KOSOVO I METOHIJA - 10.887 km2 1.836.529 stanovnika. Jednostrano proglašena država na teritoriji Republike Srbije. Vlada u Prištini u saradnji sa NATO paktom i EULEKS-om ima defaktnu vlast na većim delom Kosova i Metohije, dok je severni deo te naše teritorije većinom naseljen Srbima, pod delimičnom vlašću Srbije. Prema Rezoluciji Saveta bezbednosti Organizacije Ujedijenih nacija broj 1244 cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano nalazi se u sastavu Srbije, dok ne bude postignuto konačno rešenje. Novčana valuta na Kosovu i Metohiji je evro. Samoproglašenje Republike Kosovo izvršeno je 2006. godine i kao nezavisnu državu do sada je priznalo 99 od 193 država, ali ne i Organizacija Ujedinjenih nacija, niti je Kosovo postalo član Uneska, ni Interpola.

Posle pada Srpske Despotovine 1459 do 1912. godine Kosovo I Metohija je bilo u sastavu Otomanskog Carstva. Posle NATO bombardovanja SRJ 1999. godine Kosovo I Metohija dolazi pod upravu Ujedinjenih nacija, prema Rezoluciji Saveta bezbednosti UN broj 1244. Danas je Kosovo i Metohija deo Srbije, ali je pod kontrolom Ujedinjenih nacija. Konačan politički statust Kosova i Metohije još nije određen.

Naziv Kosovo potiče od slovenske reči kos - crna ptica, a pojam Kosovo označava na srpskom jeziku, oblast naseljenu tim pticama. Ime Metohija dolazi od grčke reči metoh, kojom su bila nazivana crkvena imanja, pošto su značajni zemljišni posedi sa selima bili u poveljama srpskih vladara dodeljeni Pećkoj Patrajaršiji, ili drugim manastirima, a neki od njih i Manastiru Hilandar na Svetoj gori.

NAGORNO-KARABAH - 11.458 km2 146.000 stanovnika. Na području je južnog Kavkaza naseljena Jermenima. Na ovoj teritoriji se nalazila Republika Arcah (prethodno zvana Nagornokarabaška Republika), koja je faktički nezavisna, ali međunarodno nepriznata. Nagorno-Karabah nalazi se pod potpunom vojnom I političkom kontrolom lokalnog jermenskog stanovništva, dok Ajzerbejdžan kontroliše samo neke ruubne delove te teritorije. U vreme sovjetske uprave Nagorno-Karnabah je bio autonomna oblast u okviru Azerbejdžana i ta teritorija je bila fizički odvojena od Jermenske Sovjetske Republike. Dana 10. decembra 1991. godine lokalno stanovništvo je proglasilo nezavisnost od Ajzerbejdžana i osnovalo Republiku Nagorno-Karabah.

TAJVAN - 35.801 km2 23.046.177 stanovnika, kinesko je ostrvo u istočnoj Aziji. Glavni grad je Tajpej. Administrativno ostrvo predstavlja jedinu kinesku pokrajinu koja nije pod suverinitetom Narodne Republike Kine. Od kontinentalne Kine ovo pacifičko ostrvo je udaljeno 120 kilometara. Između njih je Tajvanski prolaz. Ostrvo je dugo 394, a široko 144 kilometra.

OSTRVO SPRETLI- manje od pet km2 - predstavlja arhipelag u jugozapadnom delu Južnog kineskog mora, koji se sastoji od preko sto malih ostrva, grebena i atola. Ostrvo nema stalnih stanovnika, osim ribolovaca iz drugih zemalja iz regiona. Oko ove teritorije vodi se spor šest država: Vijetnama, Kine, Tajvana, Malezije, Filipina i Bruneja.

PARCELSKA OSTRVA - Nenaseljen arhipelag u Južnom kineskom moru koji se sastoji od malih ostrva i grebena. Ceo arhipelag ima preko 130 različitih morskih grebena, ali svega oko 30 njih su prava ostrva. Obuhvata oko 15.000 km2 površine teritorijalnog mora. Oko ove teritorije vodi se spor između: Vijetnama, Kine i Tajvana. Godine 1974 okupirale su arhipelag vojne snage Narodne Republike Kine.

AZAVAD - 875.528 km2 i 2.517.920 stanovnika je teritorija na severu Malija u zapadnoj Africii jednostrano proglašena I nepriznata država, nastala otcepljenjem. Njom upravlja Izveršno veće Narodnog pokreta za oslobođenje Azavada. Islamisti su odustali od nezavisnosti Azavada od Malija i proglasili su da je njihova borba za stvaranje jedinstvene šerijatske države na teritoriji Malija. Pobune koje su izbile 2012. godine imale su za cilj stvaranje nezavisne države na severu Malija, ili, pak, dobijanje šire autonomije.

ZAPADNA SAHARA - 266.800 km i 2 576.000 stanovnika. Nesuverena teritorija na severozapadu Afrike, koja teritorija je predmet spora Maroka i Vojno-političke organizacije Polisario, koji pokret je proglasio nezavisnu državu Saharsku Arapsku Demokratsku Republiku (SADR), a koja uživa priznanje samo malog broja država. Na području nekadašnje španske kolonije Zapadna Sahara tokom zapadnosaharskog rata 1976. godine proglašena je nezavisna ova republika.

SOMALILEND - 137.600 km i 2 3,5 miliona stanovnika je defakto nezavisna država na Rogu Afrike koja se nalazi untar međunarodno priznate teritorije države Somalija. Nezavisnost je proglašena 18 maja 1991. godine, ali državu do danas niko nije priznao. Svi stanovnici u Somalilendu su sunitski muslimani, a islam je državna religija.

VOJNA BAZA GVANTANAMO - 120 km2. Posed u zalivu Gvantamano na ostrvu Kubi, pod kontrolom Sjedinjenih Američkih Država, na kojoj teritoriji se nalazi vojna pomorska baza vojske SAD-a, koju su Amerukanci podignuli nakon špansko-američkog rata iz 1898. godine. Kubanska vlada se protivi prisustvu pomorske baze, tvrdeći da je kubansko - američki ugovor iz 1903. godine, koji je dozvolio izgradnju baze, nevažeći po međunarodnom pravu, jer Kuba nije bila suverena država u to vreme. SAD taj stav ignorišu.

OSTRVO NAVASA - 5,2 km2 - nemna stanovnika je malo nenaseljeno ostrvo u Karipskom moru. Ostrvo je suvereni deo SAD, kojim upravlja Služba za ribolov i divljač SAD. Ostrvo se nalazi 160 km južno od vojne baze SAD Gvantanamo.

OSTRVO KLIPERTON - 1,6 km2 nema stanovnika

Nalazi se u Pacifiku hiljadu kilometara jugozapadno od Meksika. To je nenaseljen atol, prečnika oko osam kilometara. Ostrvo pripada Francuskoj

OSTALE ZAVISNE TERITORIJE - Od 1999. godine specijalne administrativne oblasti u Narodnoj Republici Kini su Makao i Hongkong. Makao ima 25 km2 sa 461.833 stanovnika, a Hongkong ima 1.092 km2 sa 7,3 miliona stanovnika.

U Evropi ima devet zavisnih teritorija. 0d kojih Ujedinjeno Kraljevstvo ima sledeće četiri: Gibaltar, Ostrvo Man, Džerzi i Gernzi. Portugalija ima zavisnu teritoriju Azorska ostrva, Danska drži Farska ostrva, Finska Olandska ostrva, Norveška Svalbard i Grčka Svetu goru, autonomnu monašku republiku.

Ujedinjeno Kraljevstvo na Kipru ima dve vojne baze Akrotiri i Dekelija.

U Africi devet zavisnih država su u posedu: Ujedinjenog Kraljevstva Sveta Jelena, u posedu Španije Seuta i Melilja, Francuska ima u posedu Majot i Reinion, Portugalija Medeiru, Mauricijus Rodriges i Jemen Sokotru.

Portoriko, Američka Samoa, Distriht Kolumbija, Gvam, Severna Marijanska ostrva i Američka Devičanska ostrva imaju po jednog delegate u Predstavničkom domu SAD, koji nema pravo glasa.

U Severnoj Americi tri države imaju 15 teritorija, od kojih su šest njih britanske prekomorske teritorije: Angvila, Bermuda, Britanska Devičanska ostrva, Kajmanska ostrva, Monserat, Turks i Kajkos. Holanske ustavne monarhije su četiri teritorije: Aruba, Karitska Holandija, Kurasao i Sveti Martin Holandski. Francuska ima pet prekomorskih teritorijai u Severnoj Americi: Gvalelup, Martinik, Sveti Bartolomej, Sveti Martin i Sveti Pjer i Mikelon.

U Južnoj Amerci zavisne teritorije pripadaju po jedna Ujedinjenom Kraljevstvu Foklanska Ostrva, Francuskoj Francuska Gvajana i Ekvadoru Galapagos.

U Australiji i Okeaniji 16 zavisnih teritorija pripada državama izvan ovog kontinenta: SAD drže terirtoriju Američke Samoa i Ostrva Gvam, Ujedinjeno Kraljevstvo drži Severna Marijanska ostrva, Božićna ostrva, Kokosova ostrva i Ostrvo Norfok, Francuska drži Valis I Futunu, Novu Kaladoniju, Francusku Polineziju, Novi Zeland drži Kukova ostrva, Nijue, Tokelau, Čile drži Uskršnje ostrvo, država Fidži drži Rogumu, a Papau Nova Gvineja drži Bugenvil.

Deset je nenaseljenih teritorija na teritoriji kontinenta Australije i Okeanije, od kojih osam drže SAD Bejker, Vejk, Kingmen, Midvej, Palmira (atoh), Haulend ostrvo, Ostrvo Džarvil i Džonston (atol), dok Australijska država drži dve teritorije Ašmor i Kartije, kao i Koralska ostrva.

Sedam zavisnih teritorija je danas na Antarktikum, od kojih Norveška drži Ostrvo Buve, Ujedinjeno Kraljevstvo Južna ostrva Petra I, Francuska drži Francuske južne I antarktičke zemlje, Novi Zeland drži Subanta Novozelandska artička ostrva, Australija drži Herd i Makdonald, a Južnoafrička Repzublika drži Ostrvo Princa Edvarda.

Na Antartiku danas ima i osam nenaseljenih teritorija na koje ima pretenziju veći broj država, a to su: Čile drži provinciju Antarktičku čileansku oblast, Argentina drži Argentinski Antarktik, Ujedinjeno Kraljevstvo drži Britansku Antarktiku teritoriju, Norveška drži Zemlju kraljice Mod, Australija drži Australijski Antarktik, Francuska drži Adelinu zemlju, Novi Zeland drži Rosovu teritoriju, dok na Zemlju Meri Berd nijedna država nije istakla svoje pretenzije.

Železara Smederevo otišla u stečaj

Nadigrali Kamaraša

Nakon prodaje Železare kineskom HBIS GRUPI, ostatak privrednog društva otišao u stečaj, a Kamrašev HPK Inženjering neće moći naplatiti dosuđenu štetu deset miliona dolara i 2,4 miliona dolara kamate i sudskih troškova . Od 5. aprila ove godine sedište Železare u stečaju je u Smederevskoj Palanci, čime je konačno skinuta kletva sa Grada Smedereva

Miodrag K. Skulić

Na predlog Ministarstva privrede 31. januara 2019. godine Privredni sud u Požarevcu doneo je rešenje o otvaranju stečajnog postupka nad Železarom Smederevo, doo, navodeći da je razlog uvođenja stečaja prezaduženost. Dokaz da je ostatak privrednog subjekta Železare Smederevo nakon prodaje građevinskih objekata, postrojenja, opreme, zemljišta i zaliha suirovina, proizvodnje u toku i gotovih proizvoda, ostao gubitak iznad visine kapitala po poslednjoj proceni.

Sa tolikim iznosom gubitka iznad kapitala, treba imati u vidu da su kumulirani gubici pojeli i do tada formiran kapital u iznosu od, čak, 19,4 milijarde dinara. Nakon prodaje privrednog društva Železare Smederevo kineskom partneri HBIS Group, ostatak tog privrednpog društva nasledio je brigu o nus proizvodima (troska, šljaka, berne) nastalih u procesu proizvodnje iz ranijih godina, koji su ostali u vlasništvu ranijeg društva da se izmeste iz kruga sadašnje železare HBIS Serbia. Čelične berne imaju određenu finansijsku vrednost, kao i određene vrste troske, dok nikakvu vrednost nema šljaka i određene vrste troske. Period iznošenja procenjen je do zaključno sa 2021. godinom.

To izmeštanje, uz delimičnu prodaju, donosi samo nove gubitke. Od ostale imovine preostala je naplata potraživanja iz ranijih godina, od kojih su najveća ona od sledećih pet kupaca: Yugotub, doo, Beograd, Interkomerc, AD, Beograd, Metalopromet, doo, Beograd, Jugoterm, AD, Merošima u većinskom vlasništvu MBA Miljković, kao i potraživanje od Izvozno kreditne agencije BiH-a.

Peter Karamaš, jedan je od suvlasnika HPK dobio je spor pred Londonskim sudom za međunarodnu arbitražu protiv Železare Smederevo, koja je dužna da mu isplati deset miliona dolara, što uz kamatu i sudske troškove čini 12,4 miliona dolara. Skupština Železare je raskinula ugovor sa holandskom firmom HPK, čiji je jedan od suvlasnika bio i Peter Karamaš, jer on nije ispunio ugovornu obavezu o visini obrtnih sredstava, odnosno donjem limitu novca koji je morao uvek da stoji na raspolaganju na računima Železare 80 miliona dolara, u vreme kada je on i njegov tim upravljao proizvodnjom, nabavkom i plasmanom.

Za Skupštinu Železare bili su sporni i kratki rokovi plaćanja sirovina iz uvoza, po ugovoru o uvozu sirovina, sa Karamašovom firmom Pikaro iz Košica, ma da je iz ugovora jasno da država Srbja NIJE Kamarašu zabranila da posluje u nabavci sirovina i prodaji gotovih proizvoda sa njemu povezanim firmama. Ugovor sa Kamarašovim HPK bio je oročen na tri godine, sa mogućnošću produženja.

Kamarašev HPK imao je ugovorenu mesečnu naknadu 340.000 evra, ne računajući u taj iznos PDV. U junu 2016. godine usledile su međusobne optužbe za loše poslovne rezultate i kršenje ugovora. Sudu u Londonu su predočene i činjenice da se tadašnji predsednik Vlade Aleksandar Vučić „mešao u rukovođenje Železarom, na njenu štetu".

Uz zahtevu advokata HPK navodi se i sledeće „pre nego što bilo šta uradimo, moramo da konsultujemo Vladu i premijera", što ukazuje da Železara nije imala potpunu autonomiju poslovanja. Kamaraš je u novembru 2015. godine kada je nastupilo poslovanje sa većim gubicima, zahtevao obustavu poslovanja, jer je došlo do krize u plasmanu, što Vlada nije prihvatila.

Nažalost i na našu (srpsku) štetu sve tri strane HPK, Železara i Vlada Republike Srbije, su se obavezale na tajnost ugovora, te da će sve informacije u vezi sa ugovorom tretirati kao strogo poverljive, pa čak i nakon što prestane njegovo važenje. I pored zahteva Transparentnosti Srbije polovinom 2015. godine i pored nekoliko rešenja poverenika za informacije Rodoljuba Šabića i mišljenja tadašnjeg zaštitnika građana Saše Jankovića, nadležni predstavnici države ugovor su čuvali kao tajnu. Javnosti Srbije bilo je uskraćeno da zna na šta se obavezala srpska strana i koje je sve obaveze preuzela Kamaraševa firma HPK. Da bi te odredbe ostale tajnsa Ministarstvo privrede je platilo 200.000 dinara po kaznama poverenika. Protiv Srbije i Železare Smederevo je 5. avgusta 2016. godineu Londonu pokrenut spor za deset miliona neisplaćenih dolara po ugovorenom privatizacionom bonusu, za uspešnu prodaju Železare, koja prodaja će uslediti posle uspešbog Kamaraševog vođenja poslovanja. Sud u Londonu je Karanmaševoj firmi HPK dosudio da Železara plati tih deset miliona dolara, ali na taj iznos solidarno nije obavezao i Republiku Srbiju. I u om grmu leži zec, Ministarstvo privrede zbog trajnog postojanja nelikvidnosti, pokreće stečajni postupak nad Železarom Smederevo, ostacima od tog privrednog subjekta posle privatitacije.

Sada Karamašev HPK mora da za svih 12,4 miliona dinara pripalih toj holandskoj firmi da podnese prijavu o potraživanju od dužnika u stečaju I obzirom da ostaci od tog bivšeg privrednog subjekta duguju više od 400 miliona evra, a da nemaju skoro nikakvu imovinu, I sam holandski HPK biće stopostotni gubitnik. Time će Ugovor o pružanju usluga upravljanja i savetovanja zaključen 21. marta 2015. godine Železare Smederevo, Republike Srbije i holandskog HPK, dobiti nultni rezultat. Nama Srbima tajnost ovog ugovora, koji u ime države zaključuju pojedinci, a plaća ceo narod, biće putokaz kao i u slučaju tajnosti ugovora sa FIAT-om i Ujedinjenim Arapskim Emiratrima za Beograd na vodi.

Taj ugovor sa Karamašem potpisao je u ime vlade Srbije tadašnji minister privrede Željko Sertić, a u ime Želerzare Bojan Bojković.

Nakon uvođenja stečaja od 1. februara 2019. godine smanjen je dotadašđnji direktor Ivan Milošević, a novi zakonski zastupnik Železare u stečaju je stečajni upravnik Željko Mijušković.

I da bi kraj bio tragičan potrudio se novi stečajni upravnik Željko Mijušković koji je Železari u stečaju, sada promenio sedište u SMEDEREVSKU PALANKU, Prvi Srpski Ustanak broj 190, što je utvrđeno Rešenjem APR-a broj BD 33375/2019 od 5 aprila 2019. godine. Ceh i ko ga je i koliko platio Železaru Smederevo, u vlasništvu Republike Srbije, preuzetu za jedan dolar od američkog U.S. Steel-a, srpski poreski obveznici doznaće iz novinskih izveštaja početkom 2022. godine.

Najverovatnije da će se taj raditi o pola milijarde evra, a našim prijateljima Kinezima želimo puno uspeha u naporom fizičkom i umnom radu, posebno u nadmudrivanju sa birokratskim čelnicima iz takozvane Evropske unije.